ریخت‌زمین‌ساخت، هندسه و سازوکار جوان پهنه گسلی صوفیان- شبستر، آذربایجان (ایران)
نویسندگان
چکیده مقاله:
پژوهش پیش رو با هدف بررسی‌های ریخت‌زمین‌ساختی در پهنه گسلی صوفیان - شبستر در پهنه البرز باختری - آذربایجان (شمال باختری ایران) به انجام رسیده است. این پهنه گسلی، در دامنه جنوبی بلندی‌های میشو، واحدهای زمین‌شناختی نئوژن و کواترنری را بریده است. بر پایه مطالعه داده‌های حاصل از تلفیق داده رقومی توپوگرافی با مقیاس۲۵۰۰۰/۱، عکس‌های هوایی در مقیاس ۲۰۰۰۰/۱، تصاویر ماهواره‌ای لندست با دقت مکانی٣٠ متر و اندازه‌گیری‌های میدانی، بیشینه جابه‌جایی افقی و شاقولی تجمعی در طول پهنه گسلی صوفیان- شبستر به‌ترتیب ۲٠۰±۲۵۰۰ متر (در رودخانه مشنق) و٤±۶۶ متر (در مخروط‌افکنه خاور روستای بنیس) برآورد شد. کمینه جابه‌جایی افقی و شاقولی تجمعی (در بخش باختری پهنه گسلی) به ترتیب ٥/٠± ٩ متر (در آبراهه جابه‌جا شده در شمال شرفخانه) و٤± ۶ متر (در آبراهه شمال کوزه‌کنان) دیده شد. میزان جابه‌جایی افقی و شاقولی به‌ترتیب ۲٠± ۱۳۵ مترو ٤±۱۹ متر (در رودخانه شمال باختری کوزه‌کنان)، امکان محاسبه زاویه ریک صفحه گسل را با استفاده از محاسبات هندسی در بخش باختری این پهنه گسلی فراهم می‌آورد. بر پایه این محاسبه، زاویه افت لغزش روی صفحه بخش گسلی شبستر برابر با ٤±۱۱ درجه به سوی باختر است. بر پایه زاویه ریک محاسبه‌شده برای صفحه گسل و شواهد ریخت‌زمین‌ساختی پهنه گسل، پهنه گسلی صوفیان- شبستر دارای راستای N81E با زاویه ریک ۴ تا ۱۱ درجه به سوی باختر و سازوکار امتدادلغز راست‌گرد به همراه مؤلفه‌ای فشاری با شیب به سوی شمال معرفی شده است. از این رو، پهنه گسلی صوفیان- شبستر (شامل پاره‌گسل‌های صوفیان، شبستر، F1، شرفخانه (F2) و (F3) از دیدگاه نوزمین‌ساخت، پهنه‌ای جنبا به‌شمار می‌آید.
منابع مشابه
هندسه، سازوکار و تکوین ساختاری پهنه گسلی چشمه‌نی در البرز خاوری- الله‌داغ
پهنه گسلی چشمه‌نی با طول حدود 100 کیلومتر و روند عمومی شمال خاوری- جنوب باختری در رشته کوه‌های البرز- الله‌داغ قرار گرفته است. این پهنه متشکل از گسل‌های بسیاری است که به‌طور عمده دارای شیب زیاد °85-40 به سمت شمال باختر یا جنوب خاور هستند. این پهنه متعلق به سامانه گسلی شاهرود و دارای جنبش چپ‌بر است. شواهد ریخت‌زمین‌شناسی از جمله آبراهه‌های منحرف شده، مخروط‌افکنه‌های جابه‌جا شده و نهشته‌های کواتر...
متن کاملبررسی سازوکار و نوزمین‌ساخت پهنه گسلی سیه‌چشمه– خوی
سامانه گسلی سیه‌چشمه- خوی، از گسل‌های اصلی در بخش شمال باختری ایران به شمار می‌رود که فعالیت امتدادلغز راست‌گرد برای پاره‌های مختلف آن گزارش شده است. در تصاویر ماهواره‌ای این منطقه، جابه‌جا شدن مسیر رودخانه‌ها، بریده شدن و جابه‌جایی مخروط افکنه‌ها در راستای پاره‌های گسلی یاد شده، تأییدی بر جنبش‌های امتدادلغز راست‌گرد این سامانه گسلی است. بهطوری که میزان جابه‌جایی مخروط‌افکنه‌ها در دشت زورآباد...
متن کاملبررسی ریخت‌زمین‌ساخت و لرزه‌زمین‌ساخت پهنه گسلی راور، جنوب ایران مرکزی
با توجه به توانایی ایجاد زمین‌لرزه‌هایی بزرگ توسط گسل‌های راستالغز د‌رون قاره‌ای که از عناصر مهم دگرشکلی مناطق فعال قاره‌ها نیز به‌شمار می‌آیند، تعیین هندسه و کینماتیک این گسل‌ها به همراه شناسایی قطعات فعال و نحوه تکامل ساختاری و زمین‌ساختی آنها در طول زمان امری ضروری به نظر می‌رسد. پهنه گسلی مورب لغز راست‌بر راور با طولی حدود 137 کیلومتر در نزدیکی شهر راور و در شمال کرمان قرار دارد. در بخش...
متن کاملفعالیت زمین ساخت جوان در پهنه گسلی قم- زفره، ایران مرکزی
گسل قم- زفره از گسل های بنیادین با روند شمال غرب- جنوب شرق است که دشت کاشان را از ارتفاعات جنوبی آن جدا می کند و درنهایت به منطقه زفره می رسد. ازآنجاکه پهنه گسلی قم- زفره یکی از پهنه های مهم و فعال ایران مرکزی در نظر گرفته شده است، بررسی میزان فعالیت تکتونیکی اخیر آن ضروری به نظر می رسد. بدین منظور در این پژوهش به تحلیل و بررسی6 شاخص مورفوتکتونیکی مهم نظیر گرادیان طولی رودخانه(sl)، عدم تقارن ...
متن کاملسازوکار جایگیری دایک ها در خاور پهنه گسلی دشت بیاض(شرق ایران)
در این پژوهش به بررسی تکوین عناصر ساختاری ، ارتباط این عناصر با جایگیری دایک ها با استفاده از پیمایش های صحرایی و تحلیل عکس های ماهواره ای در خاور پهنه گسلی دشت بیاض می پردازد. بررسی تصاویر ماهواره ای و مشاهدات صحرایی، روند چهارگانه گسلی چیره را در منطقه مشخص می سازد. دو روند n-s و nw-se برای دایک ها قابل تشخیص است که از روند شکستگی های منطقه پیروی می کند. که روند n-s براساس الگوی مناطق برشی که...
15 صفحه اولتأثیر پهنه گسلی عرضی، برشی سبزپوشان بر تاقدیس چغال و گسترش مناطق فشارشی در ناحیه همپوشانی آنها، بخش زاگرس چین- رانده
کمربند چین خورده- رانده زاگرس توسط مجموعه‌ای از گسل‌های عرضی با آرایش پلکانی قطع شده است. این آرایش پلکانی گسل‌های عرضی موجب گسترش مناطق همپوشانی میان آنها -جایی که بسته به هندسه این آرایش و سازوکار گسل‌ها، مناطق فشارشی وکششی گسترش می‌یابند- شده است. یکی از این پهنه‌های گسلی عرضی در زاگرس، پهنه گسل سبزپوشان با روند شمال باختر و سازوکار راستالغز راست‌بر است. پهنه گسل سبزپوشان از آنجا که دارای مج...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 23 شماره 92
صفحات 155- 164
تاریخ انتشار 2012-09-30
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023